Jongeren terug naar school begeleiden en maatschappelijk integreren
“Autonomie, zelfvertrouwen en zin om je leven in eigen handen te nemen, dat wil Odyssée de jongeren bijbrengen.”
Een probleem met vele oorzaken
Schoolverzuim, studies verwaarlozen, geen diploma behalen … Het vroegtijdig schoolverlaten van jongeren tussen 12 en 25 jaar is een probleem dat elk jaar tal van Belgische jongeren raakt, voornamelijk jongeren tussen 15 en 17 jaar. In Brussel schat men de graad van schooluitval op 9,7 %, in Wallonië op 9,8 %*.
“In 2019 heeft naar schatting meer dan 25 % van de Brusselse leerlingen die middelbaar onderwijs volgen, twee jaar schoolachterstand.”
De oorzaken zijn uiteenlopend en gelinkt aan persoonlijke problemen (gedragsproblemen, schoolbetrokkenheid, criminaliteit …), familiale factoren (opvoedingsstijl van de ouders, relatie tussen ouders en kind …), de school, (klasklimaat, relatie tussen leerkracht en leerling …) en de omgeving (sociaal-economische kwetsbaarheid).
Schooluitval heeft zowel een persoonlijke (werkloosheid, armoede, fysieke en mentale aandoeningen, kortere levensverwachting …) als maatschappelijke invloed (verlies van inkomsten, criminaliteit en vandalisme, minder intergenerationele mobiliteit …). Over het algemeen maken vroegtijdige schoolverlaters minder actief deel uit van het maatschappelijke leven. Uit een studie blijkt dat vroegtijdige schoolverlaters minder gaan stemmen dan mensen met een diploma.
Luisteren, ontmoeten, inschakelen, begeleiden
Jongeren die hun leven weer zin willen geven, begeleidt Odyssée proactief met een multidisciplinair team: psychologen, pedagogen, opvoeders, sociaal werkers en jongvolwassenen die zelf vroegtijdig de school hebben verlaten. Ze identificeren de jongeren, gaan met hen in gesprek en helpen hen op weg via individuele follow-ups. Zo ontdekken jongeren geleidelijk aan een zinvol project dat hen in staat stelt terug te keren naar school of een opleiding.
Nadien volgen ze workshops in groep, waar ze het vertrouwen in zichzelf en anderen ontwikkelen. Ook hun burgerzin groeit en ze ontdekken hun vaardigheden. Zo wekt Odyssée een gevoel van verbondenheid met de wereld op en krijgen jongeren zin om te investeren in hun toekomst, voor zichzelf en de wereldgemeenschap. Het werk van Odyssée eindigt wanneer de jongeren hun draai in het nieuwe project hebben gevonden en hun plaats in de samenleving kunnen terugvinden.
“In de laatste tien jaar heeft gemiddeld 90 % van de benaderde jongeren ermee ingestemd om het team van Odyssée te ontmoeten. Ongeveer 80 % van hen is teruggekeerd naar school of naar een professioneel traject.”
Odyssée leidt jeugdwerkers op om vroegtijdig schoolverlaten tegen te gaan. Ze leren een methode, gebaseerd op 22 jaar ervaring met vroegtijdig schoolverlaten: ‘de Globale Motivatie’. Zo deelt de vzw haar visie en praktische tools met jeugdbegeleiders in het veld.
Opnieuw gemotiveerd
De werkwijze van Odyssée heeft een invloed op de jongeren zelf, maar ook op leerkrachten en de maatschappij. De begeleide jongeren oriënteren zich in de wereld en respecteren hun omgeving. Ze krijgen de sleutels in handen om hun plaats terug te vinden en om hun kennis en vaardigheden te ontwikkelen. Met hernieuwde motivatie keren ze terug naar school of een opleiding om zich daarna naar de arbeidsmarkt te begeven.
Ook leerkrachten en opvoeders zijn hoopvol en voelen zich opnieuw gemotiveerd om te investeren in de toekomst van de volgende generaties. Zo stappen er veerkrachtige en geëngageerde jongeren in de maatschappij: jongeren met burgerzin, die meewerken aan een egalitaire wereld waarin iedereen zich goed voelt.
