Burundi: werken met koffie-coöperatieven
Op vrijdag 27 november 2015 ontving Colruyt Group een delegatie Burundese koffieboeren in Halle.
Ze vertegenwoordigden de coöperatieven waarmee de groep samenwerkt voor de levering van koffie en voor het Burundese project van Collibri Foundation. Het was over dat vormingsproject dat de ontmoeting tussen de partners ging. Men bekeek de evolutie en deed meteen ook inspiratie op voor andere projecten van Collibri.
Een project in evolutie
Het vormingsproject is gestart in 2006, in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting en Adisco, een Burundese organisatie die werkt rond lokale ontwikkeling. Doel is om jongeren een grondige opleiding te geven, zodat ze kans maken op stabiel werk of kunnen ondernemen. Het project kreeg in 2016 een nieuwe oriëntatie. Reden: de zwakke kwaliteit van het professioneel onderwijs die door de lokale structuren aangeboden wordt.
Een socio-economisch net
Om een nieuwe wind door het project te laten waaien, besloten de partners om zich te baseren op de coöperatieven van de koffieboeren. Een groot voordeel is dat zij een echt netwerk in het hele land hebben. Bovendien gaan die coöperatieven verder dan koffieteelt en koffieverkoop. Ook de ontwikkeling van de landbouw behoort tot hun doel. Zo willen ze de levensomstandigheden van de landbouwgemeenschap met wie ze samenwerken verbeteren.
Koffie, de motor van de lokale ontwikkeling
"Het voordeel van de koffiecoöperatieven is dat het organisaties zijn waarin de bevolking vertrouwen heeft", vertelt Déo Niyonkuru, algemeen secretaris van Adisco. "De coöperatieven zijn van de landbouwers zelf. We kunnen er dus zeker van zijn dat hun betrokkenheid bij het project groot is, want het gaat om hun kinderen. Aan de andere kant hopen we dat de coöperatieven – dankzij hun goed draaiende beheersysteem - op termijn het project zelf heropnemen en financieren. Zo krijgt het een permanent karakter. Dat noemen we 'Koffie, motor van de lokale ontwikkeling'."
Een persoonlijke begeleiding
In die nieuwe optiek richt het project zich op twee coöperatieven: die van Giheta en Rutegama, in het centrum van het land. Men richt zich tot een beperkt aantal jonge mannen en vrouwen van 18 tot 30 jaar. Ze zijn geselecteerd op basis van hun kennis en vaardigheden. Uit elke gemeenschap komen er dertien. Doel is om de jongeren persoonlijk te coachen en hen te begeleiden in de realisatie van hun project. Die aanpak leunt dicht aan bij de aanpak van Boost, een project van Collibri Foundation in Brussel. Vooral de nadruk op persoonlijke ontwikkeling sprak de Burundese partners aan.
Levensproject of overlevingsproject?
"We vroegen elke jongere om zijn levensproject op te schrijven", vertelt Jean-Noël Nshimirimana. Hij is verantwoordelijke voor het ondernemerschap bij jongeren bij Adisco. "We waren verrast. We kregen vooral projecten te zien die gericht zijn op overleven. Een straatrestaurant openen bijvoorbeeld. Dat zorgt voor onderdak en voedsel, zonder meer. We moeten hen dus begeleiden zodat ze projecten groter durven bekijken. Concreet komt dat neer op hen meer hoop en zelfvertrouwen geven."
De informele economie verlaten
Een bijkomend doel is hen de kans geven om in de formele economie te stappen. Daarom niet noodzakelijk in de koffiesector, maar eventueel in andere takken van de productieketen. Denk aan marketing of e-commerce. Secundaire en tertiaire sectoren dus.
Groeien in je vak en als persoon
Dankzij de uitwisselingen zien we het resultaat van de coöperatieve. Ze ondersteunen hun leden in hun persoonlijke ontwikkeling. Zo vertelde Perpétue Manirakiza hoe ze, na zeven jaar huwelijk en volledig in het teken van haar familie, dankzij de coöperatieve Rutegama opleidingen kon volgen en verantwoordelijkheid nemen. Zo is ze bedrijfsleider van het sociaal fonds geworden. Daarna werd ze verantwoordelijke van het controlecomité. Met die ervaring wil ze jongeren warm maken voor de coöperatieve. Want die zorgt voor veel ontwikkelingskansen in de Burundese heuvels.
Hoe het duurzame ketenproces met de Burundese koffieboeren tot stand kwam, leest u hier.
