Inleefreis Colombia

Een week lang trok een delegatie van Collibri Foundation en Burundese koffieboeren naar Colombia om er de koffiecultuur en onze vormingsprojecten te ontdekken. De reis van hun leven. Lees mee.

Op zaterdag 25 februari landde het vliegtuig in Bogotà waar Marcela en Magda van het FNC (Federación Nacional de Cafeteros de Colombia) de delegatie stonden op te wachten. Het was het begin van een intense en bijzonder leerrijke reis. De mensen van Collibri Foundation konden met eigen ogen de concrete resultaten zien van de drie projecten die sinds 2004 waren opgestart. De Burundezen keerden terug met een rugzak aan ervaringen die ze meteen in hun eigen land kunnen gebruiken. Gewapend met zonne- en muggenmelk begonnen we onze tournee in Puente Nacional.

 

De scholen

In de Las Delicias school in Puente Nacional liep tussen 2010 en 2012 een project waarbij de focus lag op het gebruik van computerprogramma’s om op een duurzame manier koffie te produceren. Het bezoek van onze internationale delegatie is duidelijk de gebeurtenis van het jaar voor de gemeenschap. We zijn allemaal onder de indruk van het belang dat er aan ons bezoek wordt gehecht. Je voelt de dankbaarheid van heel de gemeenschap. Iedereen hier is heel fier en heeft het gevoel zijn bijdrage te hebben geleverd aan het succes.

"De twee Burundese opleidingsverantwoordelijken konden zien hoe de Colombianen te werk gaan om de plattelandsvlucht van jongeren tegen te gaan. En hoe ze de jongeren motiveren om aan de slag te gaan in de koffieketen", zegt Edith van de Koning Boudewijnstichting. "Voor de Colombianen was het dan weer interessant om te horen dat ze er eigenlijk vrij goed voor staan. Ze waren ook fier te mogen tonen hoe ze te werk gaan."

Eerst bezochten we het Colegio Delicias Sede "D", een van de satellietscholen van het Colegio Delicias. Rond de grote school zijn 8 kleine satellietscholen gesticht zodat alle studenten de kans krijgen om naar school te gaan. In de streek gaan de meeste leerlingen te voet naar school en door de afstand te beperken, kunnen nu veel meer kinderen naar school gaan.

In het Colegio Delicias zelf kregen we een indrukwekkende ontvangst met de nationale volksliederen en de vlaggen van de drie landen. Boeiend om te zien was dat in de lessen wiskunde, fysica en chemie vraagstukken rond koffieproductie worden geïntegreerd, terwijl er gebruik gemaakt wordt van IT-tools uit het project. Dat is uiteraard een groot voordeel voor een school waar vooral kinderen van koffietelers naartoe gaan.

"Maar na de schooluren kunnen ook volwassen zich bijscholen. De Colombianen pakken het onderwijs heel gestructureerd aan en ze willen echt vooruit", merkt ambassadeur Kris op.

Twee dagen later brachten we een bezoek aan de Florentino Gonzalez school. Hier heeft Collibri Foundation sinds 2014 een project lopen. Ook hier kregen we een hartverwarmend ontvangst door middel van een traditionele dans van de studenten. En elk lid van de internationale delegatie kreeg een cadeau: Een armband gemaakt door de kinderen met de vlaggen van Colombia, Burundi en België op, plaatselijk snoep, tekeningen, foto’s, lokale producten en natuurlijk … koffie!

Daarna kregen we een rondleiding op de school waar we een demonstratie kregen in het gebruik van Google Earth om het terrein en de koffieplantage op te meten.

"We volgden een les in de Florentino González school over hoe je het optimale rendement van een koffieplantage berekent via Excel en Google Earth"vertelt ambassadeur Kris. "Een treffend voorbeeld van hoe de reis volledig in het teken stond van koffie. Je merkte ook echt dat de Colombiaanse en Burundese koffieboeren zielsverwanten zijn. En de interesse in elkaars manier van aanpakken is zeer groot."

Op dag 6 brachten we een bezoek aan de El Bosque school waar we in 2004 ons eerste vormingsproject in Colombia begonnen. We werden ontvangen door enthousiaste leerlingen met vlaggen en speeches van de leerkrachten en de directeur. Ook hier werd weer duidelijk hoe belangrijk het project is geweest voor de gemeenschap van koffieboeren. Het bracht echt een structurele oplossing om jongeren via doelgericht onderwijs te laten doorstromen naar een job in de koffieteelt.

De boerderijen

Naast de scholenprojecten, bezochten we ook een aantal boerderijen. Op dag 2 gingen we langs op de boerderij van Yolanda. Daar kregen we een demonstratie van de driehoekstechniek, de ideale manier om jonge koffiegewassen te planten. De instructeurs benadrukten ook dat het belangrijk is om verschillende gewassen te telen zodat je heel het jaar een constante opbrengst hebt. In deze regio telen ze de koffie in de schaduw van bananen- of maïsplanten. De maïs wordt tussen de jonge koffieplanten gezet. Eens de koffieplanten een zekere hoogte bereiken, wordt de maïs vervangen door bananen. Er wordt ook vaak maniok geplant tussen de koffie.

Deze technieken verbaasden onze Burundese vrienden. Voor hen was dit een concreet voorbeeld van hoe zij hun rendement kunnen verhogen. Ze leerden van de Colombianen dat koffie en andere planten telen op dezelfde oppervlakte, geen invloed heeft op de smaak van de koffie.

"De Burundezen waren ontzettend leergierig en vuurden de ene vraag na de andere af", herinnert ambassadeur Jonas zich. "Uit de onderlinge gesprekken kon ik afleiden dat ze de inspiratie ook meteen zullen omzetten in realisaties. Op de busritten naar andere locaties werden zelfs al concrete plannen gesmeed."

De vijfde dag van onze reis bezochten we de boerderij die nauwe banden heeft met de Florentino Gonzalez school. Samen met de leerlingen volgden we er drie workshops. In een sociale training leerden we meer over groepsdynamiek. In een tweede workshop gingen we aan de slag met de draagbare kit van het FNC. Die werd aangekocht met middelen van het project en dient om de kwaliteit van de koffie te testen ter plaatse. In nog een technische workshop kregen we meer uitleg over de toolbox voor het wassen en fermenteren van koffie die elke jongere krijgt van het FNC. Als verrassing kreeg ook de Burundese delegatie zo’n toolbox mee.

"De Burundezen staan voor heel wat uitdagingen", zegt Jonas. "Ze zullen het niet gemakkelijk hebben. En toch geloof ik in hen. Ze zijn erg vastberaden, dat merk je aan de goesting, het vuur in hun ogen wanneer ze over koffie praten."

Van teelt tot verkoop

Na het oogsten en de verwerking op de boerderijen, moeten de koffiebonen ook verkocht worden. Maar eerst wordt de kwaliteit ervan gecontroleerd. Dat ontdekken we in het kwaliteitslaboratorium van Socorro. Hier kan de koffieteler een staaltje van zijn koffie laten testen en krijgt hij ook tips om zijn productie te verbeteren. In hetzelfde gebouw bevindt zich ook een adviesbureau. We volgden er twee consultaties. Eén rond de renovatie van een plantage en één rond de behandeling van de bodem. De boeren kregen persoonlijke begeleiding en konden workshops volgen om een oplossing te krijgen voor hun probleem.

Op het einde van de reis bezochten we Almacafé. Dit logistiek bedrijf is een belangrijke schakel in de reis van de koffiebonen. Het koopt koffie aan van de coöperatieven en stockeert die. Er wordt hier ook een laatste kwaliteitscheck gedaan voor de koffie geëxporteerd wordt, naar de koffiebranderij van Colruyt Group bijvoorbeeld.

Positieve energie

Tijdens ons bezoek merkten we dat er veel respect is onderling, of je nu landbouwer, kaderlid, kind, jongere of volwassene bent. In elk individu wordt gezocht welk talent hij of zij heeft om mee te bouwen aan een betere toekomst. Die positieve energie werkte aanstekelijk. 

Op de muur van een school lazen we: "Onderwijs is het krachtigste wapen in de strijd voor verandering". En dat tonen de drie Colombiaanse scholen. De jongeren geloven terug in een toekomst in de koffieteelt en met de juiste begeleiding wordt het een succes. Naast die positieve energie namen de Burundese bezoekers ook bakken inspiratie mee naar huis.

"We waren met een internationale delegatie van 12 personen en 3 personen van FNC die ons continu begeleid hebben. Onderling in de groep klikte het super goed. Ook de mensen in Colombia deden ons 'thuis voelen', we voelden ons ontzettend welkom. Dit maakte ook dat de uitwisseling ten volle kon gestimuleerd worden", zegt Dorien van EFICO Foundation.

Collibri Foundation

Adres

Colruyt Group
Edingensesteenweg 196
1500 Halle

Telefoon

+32 (0)2 363 55 45
tijdens de kantooruren

E-mail

info@collibrifoundation.org

KBO 0753.616.160